Enige tijd geleden kwam een ondernemer bij ons terecht met een bijzondere vraag. Hij wilde namelijk weten of hij het testament van zijn vader kon aanvechten. Wat was er aan de hand? De vader van de ondernemer had de ondernemende zoon onterfd omdat de zoon ruim 17 jaar geleden het bedrijf van de vader had overgenomen, tegen gunstige condities. De inmiddels overleden vader, vond dat zijn zoon daarmee voldoende voordeel had gehad en niet nog eens hoefde mee te profiteren van de erfenis. Door de erfenis te laten toekomen aan de twee zussen van de ondernemer, werd het voordeel gelijk getrokken, aldus de gedachte van de vader.
De zoon is compleet verrast door deze lezing en vertelt ons dat het heel anders is gegaan. Op het moment dat de zoon het bedrijf van zijn ouders overnam, is, juist om bevoordeling te voorkomen, een waarde bepaald door een externe adviseur. Die waarde is uiteindelijk ook betaald. Een deel van de financiering is destijds verstrekt door de bank. Een ander deel is rentedragend verstrekt door de ouders. De zoon heeft de zaken voortvarend aangepakt waardoor het bedrijf een flinke groei heeft doorgemaakt. Vier jaar na overname kon de zoon dan ook het gefinancierde bedrag terugbetalen aan de ouders.
Het bedrijf van, inmiddels, de zoon is flink doorgegroeid en vele malen groter dan ten tijde van de overname. Tijdens zijn leven heeft vader nog wel eens gezegd dat de zoon wel heel erg heeft kunnen profiteren van de mooie start met het bedrijf, en dat hij daardoor veel beter af is dan zijn zussen. Het argument dat de zoon dat vooral ook aan zijn eigen inzet en ondernemerschap heeft te danken, nam vader niet zomaar aan.
Wij wijzen de zoon op het feit dat hij, zelfs tot 5 jaar na overlijden van de vader, beroep kan doen op de legitieme portie van de erfenis. Dat kan bijvoorbeeld als het testament onder invloed van de verkeerde beweegredenen is gemaakt of als de ontervingswens van vader is gebaseerd op onjuiste feiten. Gezien de argumenten en feiten die de zoon bij ons bekendmaakt, zou deze rechtszaak zeker kans van slagen hebben.
Toch vragen wij de zoon wat het hem waard is. Op dit moment is de relatie met zijn zussen prima, al zien ze elkaar niet al te vaak. Het zou immers zomaar kunnen dat een rechtszaak een flinke familieruzie kan veroorzaken. Wij adviseren dan ook om eens met de zussen om tafel te gaan zitten en met hen te bespreken hoe de overnameprijs tot stand is gekomen, en dat vader wellicht ook een beetje spijt had dat zijn zoon het zoveel beter heeft gedaan met het bedrijf dan vader zelf heeft kunnen bereiken. Het feit dat de zoon ook zegt dat het hem niet om het geld gaat maar om het principe, maakt het gesprek iets gemakkelijker.
Uiteindelijk zijn de zussen blij dat hun broer een toelichting heeft gegeven. En omdat de zussen het geld zoveel meer nodig hebben dan de zoon, laat de zoon de rechtszaak achterwege. Zijn zussen zeggen het te begrijpen als de zoon het zou willen aanvechten, maar zijn ook blij dat ze op deze wijze toch een beetje kunnen profiteren van zowel vader als van hun broer die het geld niet nodig heeft. Eind goed, al goed.
Tip!
Wanneer er sprake is van een bedrijfsopvolging, en het is een gedachte om via een testament een mogelijke bevoordeling te compenseren? Ben dan uiterst voorzichtig. Het is altijd zinvol om de afspraken en intenties met alle kinderen dan helder en transparant toe te lichten en deze afspraken ook duidelijk op papier te zetten. Zodat er later geen problemen door ontstaan.
Wil je meer weten over juridische kwesties rondom bedrijfsopvolging? Praat er eens over met Rob Beks van Beks Advocaten.
info@beksadvocaten.nl