Voor veel ondernemers komt er een moment waarop de vraag zich aandient: “Wie neemt het stokje over in mijn bedrijf?”
In familiebedrijven is die vraag zelden puur zakelijk. Want naast cijfers, belangen en eigendom spelen er ook gevoelens, verwachtingen en loyaliteiten mee. En juist dáár zit meestal de bron van latere problemen.
Wij spreken regelmatig ondernemers die jarenlang hebben gebouwd aan een gezond bedrijf, met als droom: een warme overdracht binnen de familie. Een zoon of dochter die het bedrijf voortzet, of misschien een neef, nicht of schoonzoon die al jarenlang meedraait. Maar de praktijk leert dat zonder duidelijke afspraken die droom kan uitmonden in onbegrip, ruzie of zelfs rechtszaken.
Een klassiek voorbeeld: alles op goed vertrouwen.
Laatst begeleidden we een ondernemer die zijn twee kinderen allebei een aandeel in het familiebedrijf had gegeven. De één was actief in het bedrijf, de ander had een carrière buiten de onderneming. “Komt goed”, dacht de ondernemer. “We zijn tenslotte familie”. Helaas ontstonden er na verloop van tijd toch meningsverschillen over nieuwe investeringen, dividenduitkeringen en de koers van het bedrijf. De band tussen broer en zus verslechterde. En uiteindelijk ook die met hun vader.
Wat ontbrak? Een duidelijke regeling over zeggenschap, beloning en de rol van aandeelhouders die niet actief zijn in het bedrijf. Oftewel, een aandeelhoudersovereenkomst die niet alleen juridisch klopt, maar ook past bij de realiteit van familiebedrijven.
De juridische en fiscale regels.
Bij een bedrijfsoverdracht binnen de familie komen veel juridische thema’s samen:
- Erfrecht en huwelijksvermogensrecht: Wat als een kind scheidt of overlijdt? Valt het bedrijf dan deels in een gemeenschap of nalatenschap?
- Fiscale opvolging: Hoe maak je optimaal gebruik van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) om erfbelasting te beperken?
- Aandeelhoudersafspraken: Wie mag beslissen, wie krijgt dividend, en hoe voorkom je stilstand bij conflicten?
- Stapsgewijze overdracht: Hoe combineer je vertrouwen met controle in een periode waarin de oude én nieuwe generatie samenwerken?
Een goede overdracht is dus geen kwestie van een handtekening en een taartmoment. Het vraagt visie, tijd en maatwerk.
Begin op tijd om later rust te hebben.
Hoe eerder je begint met nadenken over overdracht, hoe groter de kans is op een soepele overgang. Dat betekent niet dat alles in beton moet worden gegoten, maar wél dat er kaders zijn waarbinnen je met elkaar kunt bewegen.
Bij Beks Advocaten begeleiden we al jarenlang familiebedrijven bij dit soort trajecten. We brengen de juridische risico’s in kaart, begeleiden het gesprek tussen generaties en zorgen voor duidelijke en toekomstbestendige afspraken. Soms in combinatie met fiscalisten of accountants, soms als sparringpartner van de familie zelf.
Twijfel je over hoe je dit moet aanpakken?
Misschien denk je: “Het gaat nu toch goed, we komen er onderling wel uit.” Dat hopen wij ook. Maar ervaring leert: juist bij familiebedrijven komt het aan op heldere afspraken vóórdat de harmonie onder druk komt te staan.
Wil je een keer vrijblijvend sparren over jouw situatie of ben je benieuwd naar wat juridisch mogelijk én verstandig is? Neem dan contact op met Rob Beks via r.beks@beksadvocaten.nl. Een goed gesprek is vaak het begin van een sterke overdracht.